Seksualna rewolucja w Bollwood

Nie należy zapominać, że Indie stanowią ojczyznę (a właściwie matkę, bo Hindusi kojarzą swój kraj z pierwiastkiem kobiecym) pierwszego poradnika ars amandi, Kamasutry (czyli, w tłumaczeniu, Słowa miłości) oraz, że z Indii wywodzi się filozofia tantryzmu głosząca między innymi, że jedną z dróg wyzwolenia duszy jest seks (co upamiętniono właśnie w Khadźuraho).

Erotyzmem kipi także kino Bollywood. Chociaż zostało objęte cenzurą, nieprzychylnie odnoszącą się do scen miłosnych, bohaterki hitów pląsały i pląsają nadal w barwnych sari przylegających do smukłych ciał, uwodzą spojrzeniem, uśmiechem i gestami. Od wielu lat jestem fanką kultury oraz kinematografii indyjskiej i zauważyłam, że te obostrzenia chwieją się w posadach.

Bandit Queen, fot. Kaleidoscope Entertainment Pvt. Ltd.

A ty całuj mnie...

Pierwszą całuśną produkcję Bollywood, Karmę, nakręcono już w 1933 roku. Stało się to jeszcze przed wprowadzeniem dokumentu z 1952 roku, wedle którego pocałunki na ekranie mogą spowodować zamęt obyczajowy. Mimo cenzury, reżyserzy nie wahają się naginać formalnych regulacji, tworząc tym samym nową historię Bollywood. Przed Wami lista najbardziej kontrowersyjnych filmów w indyjskiej historii, odważnie mierzących się z tabu.

Bandit queen (1994)

Choć zdobyła jedną z najważniejszych narodowych nagród filmowych, nie uniknęła kontrowersji. Główną bohaterką jest Phoolan Devi, postać historyczna i polityk, działająca w latach wczesnej młodości w szajce przestępczej. Reżyser Shekhar Kapur nie wahał się wstrząsnąć widzami, ukazując sceny seksu i nagości. Jak widać, terapia szokowa okazała się przemyślanym zabiegiem, bo Bandit queen do dziś uważany jest za jeden z najlepszych indyjskich filmów.

Fire (1996)

Film, który nie należy do typowego Bollywood, opowiada o homoseksualnej miłości, udowadniając, że kobieta może zaznać seksualnego i emocjonalnego spełnienia nie tylko u boku mężczyzny. Deepa Mehta jest reżyserką znaną z podejmowania trudnych tematów – w filmie Water ukazuje na przykład trudny los hinduskich wdów.

Jak nietrudno się domyślić, Fire wywołało falę protestów, tym bardziej, że główne bohaterki nazywały się Sita oraz Radha, a więc były imienniczkami jednych z najważniejszych indyjskich bogiń. Produkcja została szczególnie ostro skrytykowana przez konserwatywno-religijnych polityków, nawołujących do bojkotu filmu i usunięcia go z kin.

Fire, fot. Trial by Fire Films Inc. (KEPL)

Kama Sutra: A tale of love (1996)

Jest historią namiętnej miłości mężczyzny i kobiety żyjących w XVI-wiecznych Indiach. Oprawa filmu zapiera dech w piersiach – drogocenne klejnoty współgrają z barwnymi szatami, a instrumenty, charakterystyczne dla klasycznej muzyki indyjskiej, dobrze podkreślają klimat całej opowieści. Mimo tych niewątpliwych atutów, uznano, że Kama Sutra kłóci się z tradycyjną obyczajowością i podkreślano, że seksualność obecna w tej produkcji bardzo źle wpływa na morale.

Sins (2005)

Pora na pozycję nieco bliższą naszemu kręgowi kulturowemu. Sins opowiada bowiem o katolickim księdzu zaangażowanym w romans z kobietą. Pełno tu żądzy, a cały film utrzymano w niepokojącym klimacie miłosnej obsesji. Zarówno z powodu protestów indyjskich katolików, jak i samych cenzorów, Sins ostatecznie nie został wyświetlony w kinach.

Udta Punjab (2016)

Listę zamknę filmem, który całkiem niedawno przyprawił cenzorów o rumieniec i zawroty głowy. Doskonały Udta Punjab ukazuje sylwetki ludzi wywodzących się z różnych środowisk, ale mających wspólny mianownik – narkotyki. Widz jest świadkiem ich walki z nałogiem oraz osiągania życiowego dna. Reżyser Abhishek Chaubey mierzy się w produkcji także z problemem prostytucji. Cenzorzy domagali się usunięcia aż 89 fragmentów filmu, również tych o zabarwieniu seksualnym. Dzięki szeroko zakrojonej akcji protestacyjnej najsłynniejszych indyjskich reżyserów i aktorów, sąd ostatecznie nakazał rezygnację tylko z jednej sceny. Nie była to scena miłosna.

Udta Punjab, fot. Balaji Motion Pictures

Rewolucja na naszych oczach

Kino Bollywood przechodzi metamorfozę razem z indyjskim światopoglądem. Hindusi przejawiają coraz większą odwagę w łamaniu tabu i w kwestionowaniu tradycyjnych, czasem skostniałych, wartości. Film stanowi doskonałe medium dla przekazywania innowacyjnych treści, a kinematografia ma w Indiach wymiar niemalże sakralny. Co więcej, jest rozrywką ogólnodostępną – dzięki niskim cenom biletów korzystają z niej ludzie z każdej warstwy społecznej. Seksualna rewolucja w Bollywood otwiera umysły, poszerza horyzonty i wyzbywa pruderii. Dzieje się na naszych oczach.