Esperanza+

Widowisko Esperanza+ to wyjątkowy punkt programu Solidarity of Arts 2014. Jego gospodynią jest młoda basistka i wokalistka jazzowa Esperanza Spalding. Wielu z zaproszonych przez nią gości to najlepszy rodzaj wielkich muzyków, takich, którzy nie ograniczają się do odtwarzania swojego – skądinąd cudownego i liczącego kilka dekad – oeuvre, ale którzy swoją obecną aktywnością i najnowszymi dokonaniami stale onieśmielają młodszych.

W programie koncertu jest wykonanie (po raz pierwszy przez skład Wayne Shorter, Esperanza Spalding, Terri Lyne Carrington, Leo Genovese oraz Orkiestra Symfoniczna Polskiej Filharmonii Bałtyckiej pod batutą Clarka Rundella) ponad 25-minutowego, napisanego przez Shortera specjalnie na orkiestrę i głos Esperanzy, utworu GAIA. Usłyszymy Herbiego Hancocka, Miltona Nascimento, Wayne’a Shortera, Esperanzę oraz Terri Lyne Carrington (nie wiemy co zagrają, bo trzymają to w ścisłej tajemnicy, ale wszyscy podkreślają, że wspólne granie w tym składzie jest – również dla nich – czymś wyjątkowym), a także dwie oddające tony pozytywnej energii grupy: Pedrito Martineza (jazz tradycji afro-kubańskiej rumby) i Oumou Sangare (afrykańska muzyka Wassoulou). Ponadto wystąpią Wojciech Waglewski i Voo Voo z orkiestrą PFB (i Esperanzą), Kapela ze Wsi Warszawa oraz bohaterowie minionych edycji naszego koncertu: Leszek Możdżer, Marcus Miller, Alex Han, Louis Cato (w programie przygotowywanym przez Leszka) oraz Zohar Fresco. Zgodnie z tradycją widowisk „+” do każdego wykonawcy pod koniec jego występu dołącza gospodarz show, by wspólnie wykonać przynajmniej jeden utwór. W przypadku polskich zespołów Esperanza nie wyklucza użycia swojego głosu, a że jest osobą wybitnie utalentowaną również lingwistycznie, publicznosć na Ołowiance może spodziewać się kilku szczególnie wzruszających chwil/zwrotek.

Indywidualne koncerty większości z wyżej wymienionych, w tym polskich, gwiazd są wydarzeniami, zebranie ich wszystkich w jednym miejscu na jeden wspólny występ to wyczyn, z którego jesteśmy bardzo dumni i – podobnie jak fani – mamy nadzieję, że koncert będzie jednym z najważniejszych jazzowych wieczorów w historii Polski.

Po raz kolejny założenia inscenizacyjne widowiska wpisują się w ideę festiwalu Solidarity of Arts: znowu przestrzeń miejską Gdańska wypełni sztuka najwyższej próby i dziesiątki (wszystko na to wskazuje) tysięcy jej wspaniałych fanów.

Muzycy

Esperanza Spalding (Stany Zjednoczone), Wayne Shorter (Stany Zjednoczone), Herbie Hancock (Stany Zjednoczone),  Milton Nascimento (Brazylia), Terri Lyne Carrington (Stany Zjednoczone), Marcus Miller (Stany Zjednoczone), Leszek Możdżer (Polska), Zbigniew Namysłowski (Polska),
Oumou Sangare (Oumou Sangare (Mali) – wokal, Gregory Louis (Gwadelupa) – perkusja, Alioune Wade (Senegal) – gitara basowa, Brehima Diakite (Mali) – kamele n'goni, Herve Sambe (Senegal) – gitara elektryczna, Cheick Oumar Diabate (Mali) – djembe, Dandio Sidibe (Mali) – chórki), The Pedrito Martinez Group (Pedrito Martinez (Kuba) – instrumenty perkusyjne, wokal, Ariacne Trujillo (Kuba) – keyboard, wokal, Jhair Sala (Peru) – instrumenty perkusyjne, Alvaro Benavides (Wenezuela) – gitara basowa), Wojciech Waglewski i Voo Voo (Polska), Zohar Fresco (Izrael), Ingrid Jensen (Kanada), Leo Genovese (Argentyna), Alex Han (Stany Zjednoczone), Louis Cato (Stany Zjednoczone), Orkiestra Symfoniczna Polskiej Filharmonii Bałtyckiej (Polska), Clark Rundell (Wielka Brytania), Kapela ze Wsi Warszawa (Polska), Paweł Pańta (Polska), Krzysztof Ścierański (Polska).

Scenariusz i reżyseria Krzysztof Materna
Dyrektor muzyczny Esperanza Spalding
Scenografia Radek Dębniak

Kiedy i gdzie?

16 sierpnia 2014

Scena Plenerowa Polskiej Filharmonii Bałtyckiej
ul. Ołowianka 1, Gdańsk

Rozpoczęcie godzina 21:00, wejście od 19:00
WSTĘP WOLNY poza strefą golden circle. W strefie golden circle (najbliżej scen) – wstęp płatny 5 PLN.

Organizator

Samorząd Województwa Pomorskiego, Miasto Gdańsk,
Polski Instytut Sztuki Filmowej, Europejskie Centrum Solidarności,
Polska Filharmonia  Bałtycka, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Producent wykonawczy
MM Comunications Sp. z o.o.
01-517 Warszawa
www.mmcommunications.pl

Esperanza Spalding

fot. Johann Sauty

Esperanza Spalding urodziła się w 1984 roku w Portland w stanie Oregon. Pierwszy głęboki wstrząs artystyczny przeżyła jako czterolatka. W kultowym w Stanach Zjednoczonych telewizyjnym programie dla dzieci „Mister Rogers’ Neighborhood” (rozwiniętym o elementy kultury i nie wyłącznie studyjnym odpowiedniku naszego „Zrób to sam” Adama Słodowego) usłyszała i zobaczyła wielkiego klasycznego wiolonczelistę Yo-Yo Ma. Życie nabrało sensu. W rok (praktycznie sama) nauczyła się grać na skrzypcach na tyle dobrze, że przyjęto ją do lokalnej orkiestry dla dzieci i dorosłych, The Chamber Music Society of Oregon. Po dziesięciu latach (w wieku 15 lat) została jej dyrygentem. W międzyczasie (ale niewiele wcześniej) uległa fascynacji grą na basie. „Czułam się jak ktoś, kto pewnego razu wstaje rano i uświadomia sobie, że cały czas był zakochany w koledze z pracy” – mówiła później o początkach swojego uczucia do tego instrumentu. W lokalnych klubach grała bluesa, funk i hip-hop, a pierwszy własny zespół, Noise for Pretend, dał jej możliwość pisania muzyki i odkrywania, dla siebie i innych, siły swojego głosu. Wkrótce, jako uposażona w szczodre stypendium szesnastolatka, została studentką Portland State University. „Byłam najmłodszą basistką na wydziale, grałam na instrumencie ledwie od półtora roku, podczas gdy inni mieli średnio po osiem lat ćwiczeń za sobą. Próbowałam grać z nimi te wszyskie suity wiolonczelowe Bacha, nie była to może bardzo płynna interpretacja, ale nauczyciele przyznawali, że talent, owszem, mam.”

Szkołą, w której talent Esperanzy eksplodował była Berklee College of Music, uczelnia uważana za jedną z najbardziej prestiżowych szkół muzycznych w Stanach Zjednoczonych. Początki nie były łatwe, artystka rozważała nawet porzucenie muzyki i podjęcie studiów na kierunku nauk politycznych, od czego skutecznie i szczęśliwie odwiódł ją Pat Metheny. Przeprowadzka na wschodnie wybrzeże i trzy lata przyspieszonych studiów w końcu doprowadziły do dyplomu, ale nie tylko. W 2005 roku Esperanza została najmłodszym wykładowcą w niespełna 70-letniej historii Berklee. Zaczęła uczyć – również własnych, autorskich przedmiotów, używając (na przykład) transkrypcji jako narzędzia do nauki harmonii i teorii – mając niespełna 21 lat. W tym czasie zaczynała również być rozchwytywana jako muzyk akompaniujący przez ikony jazzu: pianistę Michela Camilo, wokalistkę Patti Austin, gitarzystę Adama Rogersa, czy saksofonistów Donalda Harrisona i Joe Lovano. „Praca z Joe to było coś przerażającego” – wspomina. „Nie wiem czy byłam gotowa na to granie, jemu w każdym razie wiary we mnie nie brakowało.”

Nagrywanie własnych płyt zaczęła w 2006 roku. Na jej debiutanckim, w dużej części latin jazzowym albumie Junjo (Ayva Music) można usłyszeć wspaniałych Aruána Ortiza na fortepianie i Francisco Melę na perkusji. Druga płyta (Esperanza, 2008, Heads up) była jej międzynarodowym debiutem, który szybko znalazł się na pierwszym miejscu Billboardu (w kategorii współczesnej muzyki jazzowej) i był najlepiej sprzedającym się albumem na świecie wśród nowych artystów jazzowych. Na tej płycie Esperanza śpiewa po angielsku, hiszpańsku i portugalsku. W tym samym roku była gościem w studiu Davida Lettermana, który po jej wizycie zupełnie poważnie stwierdził, że w 30-letniej historii jego „Late Show” nie pamięta osoby, która wydawała by mu się bardziej „cool”. W grudniu 2009 roku, na zaproszenie Baracka Obamy, zagrała podczas ceremonii wręczania Nobla – zgodnie z tradycją wyboru jednego artysty przez laureata nagrody.

Esperanza później przyznała, że chociaż jej druga płyta spełniła swoje zadanie ukazując wszechstronnosć (kilku) muzycznych osobowości autorki, to uświadomiła jej również, że kolejne albumy powinny mieć bardziej zdefiniowany pomysł, rodzaj założenia projektowego. Dwie kolejne płyty (Chamber Music Society, 2010 oraz Radio Music Society, 2012) mają takie założenie (pomyślane były wstępnie jako podwójny album): pierwszy to „jazzowe, ale intymne i subtelne, studium dzieł kameralnych,” a drugi „jazzowe studium melodii i piosenek powszechnie odbieranych jako muzyka pop.” To są dwa spojrzenia na muzykę, którymi artystka zafascynowana jest do dzisiaj.

Na pytanie jak (pierwsza) nagroda Grammy zmieniła jej życie, Esperanza odpowiada, że od czasu jej przyznania ludzie bez przerwy zadawali jej pytanie jak nagroda Grammy zmieniła jej życie – i to była ta zmiana. W nagraniu albumu Radio Music Society (do dzisiaj sprzedanych ponad 110,000 egzemplarzy!) uczestniczyło jeszcze więcej legend gatunku: Joe Lovano, Jack DeJohnette, Billy Hart; a także kultowy raper Q-Tip, Algebra Blessett, Lalah Hathaway, Gretchen Parlato i Lionel Loueke. W lutym 2013 roku Esperanza odebrała za niego dwie kolejne statuetki: za „najlepszy jazzowy (wokalny) album roku” oraz za „najlepszą aranżację instrumentalną akompaniującą wokalistom” za utwór „City of Roses” (zaaranżowany wspólnie z Tharą Memory). Dodatkowo album był nominowany w kategorii „najlepsze długie video” za serię filmów wyprodukowanych przez Esperanzę i wydanych z płytą.

W Stanach Zjednoczonych artystka już teraz jest gwiazdą pierwszej wielkości. Uczestniczyła w trasie koncertowej Prince’a (2010), z Waynem Shorterem zagrała w Hollywood Bowl z okazji 70. urodzin Herbie Hancocka (2010), z Miltonem Nascimento na festiwalu „Rock in Rio” (2011), a podczas ceremonii wręczenia Oscarów w 2012 roku, wspólnie z Southern California Children’s Chorus, wykonała „What a Wonderful World” Louisa Armstronga.

Od lat związaną z ruchem „Free the Slaves” walczącym z handlem ludźmi i współczesnymi formami niewolnictwa. Pod koniec 2012 roku (4-go grudnia) zorganizowała w City Winery w Nowym Jorku koncert charytatywny dla tej organizacji, o którym w Stanach mówi się do dzisiaj. Zagrali Paul Simon, Bobby McFerrin i Gretchen Parlato. Esperanza poprosiła Prince’a, żeby ten wysłał choćby swoją brudną skarpetkę na towarzyszącą koncertowi aukcję, co ten zrobił. Gospodyni koncertu pokazała publiczności skarpetkę, ale wylicytowała gitarę, którą Prince również przesłał.

esperanzaspalding.com